Ręczny skaner jest urządzeniem elektronicznym, które skanuje fizyczne dokumenty i przekształca je w cyfrowe reprezentacje. W ten sposób można je cyfrowo zapisać, aktualizować, przenieść lub wysłać pocztą elektroniczną w sieci cyfrowej.
Do uzyskania informacji znajdujących się za kodami służącymi do dodatkowej obróbki danych po przechwyceniu kodów kreskowych wymagane są specjalne urządzenia odczytujące. Ręczny skaner może odczytywać kody kreskowe i wykrywać wzory kodów za pomocą światła czerwonego lub podczerwonego.
Ręczny skaner składa się z dwóch części: rzeczywistego modułu odczytu i modułu dekodującego. W praktycznie wszystkich typach urządzeń moduł dekodujący jest zintegrowany z modułem odczytu, a ręczne skanery są zwykle stosowane w handlu detalicznym, logistyce i przemyśle.
